UZALEŻNIENIE OD ALKOHOLU
Alkohol uzależnia psychicznie i fizycznie. Przewlekłe nadużywanie prowadzi do poważnych konsekwencji psychicznych i fizycznych.
Wyróżnia się dwa rodzaje zależności:
- psychiczną
- fizyczną.
Zależność psychiczna to trudna do przezwyciężenia chęć przyjmowania środka, który powoduje zaburzenia psychiczne.
Zależność
fizyczna to wystąpienie jednego z następujących zjawisk: tolerancji lub
objawów abstynencyjnych. Tolerancja polega na konieczności zwiększenia
dawki substancji psychoaktywnej ponieważ dotychczas przyjmowana
przestała działać.
Objawy abstynencyjne pojawiają się kiedy stężenie
substancji psychoaktywnej we krwi obniża się i następują zaburzenia
psychiczne będące wynikiem dekompensacji ośrodkowego układu nerwowego
(OUN).
Uzależnienie od alkoholu
Alkohol powoduje zależność typu
etanolowo-barbiturowego. Dotyczy ona środków działających depresyjnie na
OUN. Wśród objawów abstynencyjnych charakterystyczne są drgawki. W
przypadku alkoholu początkowo jest to zależność typu psychicznego. Z
czasem rozwija się również zależność fizyczna. Ocenia się, że 15% osób,
które pierwszy raz sięgnęły po alkohol odczuwa potrzebę ponownego picia.
Należy pamiętać, że zapach, który wyczuwa się od człowieka uzależnionego pochodzi z zanieczyszczeń zawartych w alkoholu.
Uzależnienie od alkoholu to:
Codzienne picie ok. 0,5 l. mocnego alkoholu lub odpowiednika w celu utrzymania zadowalającego funkcjonowania
Regularne picie sobotnio-niedzielne dużych ilości alkoholu
Ciągi picia co najmniej dwudniowe występujące naprzemiennie z okresami trzeźwości
Charakterystyczne zachowania dla osoby uzależnionej:
niemożność powstrzymania się od picia lub ograniczenia ilości alkoholu spożywanej jednorazowo
przerwy w życiorysie (ang. blockouts)
kontynuowanie picia pomimo istnienia choroby, która pogarsza się w następstwie picia
spożywanie alkoholi nie-konsumpcyjnych (np. spirytusu salicylowego, denaturatu)
nieświadomość przymusu picia
najwyższe miejsce alkoholu w hierarchii celów
tolerancja w pierwszym okresie picia, potem w wyniku zwolnienia
procesów biodegradacji alkoholu w wątrobie (uszkodzenie wątroby)
następuje zmniejszenie tolerancji alkoholu
objawy odstawienne po zaprzestaniu picia (drżenie poranne, nocne poty, wymioty poranne, drgawki, majaczenie)
pozorna trzeźwość przy utrzymywaniu się stężenia alkoholu we krwi (objaw tolerancji).
Zaburzenia psychotyczne pojawiające się w okresie intensywnego używania alkoholu.
Paranoja alkoholowa (zespół Otella)
Paranoja alkoholowa jest zaburzeniem psychotycznym wikłającym uzależnienie od alkoholu, związanym z obecnością całkowicie nieprawdziwych i niepodlegających korygowaniu przekonań – czyli urojeń.Jak często występuje?
Chorobliwa zazdrość, której jedną z postaci stanowi zespół Otella, była stwierdzana w niektórych badaniach nawet u 30% osób uzależnionych od alkoholu poddanych leczeniu. Nie ma jednak precyzyjnych i jednoznacznych danych epidemiologicznych dotyczących tej konkretnej postaci psychozy alkoholowej. Urojenia niewierności występują również w przebiegu innych chorób psychiatrycznych, jednak szacuje się, że przyczyną w 20% przypadków jest alkohol.Jak się objawia?
Choroba ta występuje u mężczyzn i polega na niezachwianym przekonaniu o niewierności małżeńskiej. Chorzy dotknięci tą dolegliwością są przekonani, że ich partnerki prowadzą intensywne życie towarzyskie, umawiają się z innymi mężczyznami, a każde spóźnienie czy wcześniejsze wyjście do pracy interpretują jako niezaprzeczalny dowód swojej racji. Tłumaczenie i uzasadnianie przez kobietę, iż powzięte podejrzenia są niesłuszne, nie przynosi oczekiwanych efektów. Fakt wierności partnerki nie ma tu większego znaczenia, gdyż wszelkie błahe sytuacje urastają w takich przypadkach do rozmiaru całkowitego zawodu zaufania. Pacjenci z tą postacią psychozy podejmują rozmaite, często agresywne działania wobec swoich towarzyszek. Śledzą je, podsłuchują, nachodzą w pracy, przeszukują rzeczy osobiste, oskarżają wobec otoczenia o rozwiązły tryb życia oraz prześladują telefonami i groźbami.Urojenia zazdrości mogą być przyczyną maltretowania kobiet, znęcania się nad nimi, a nawet zabójstw.Halucynoza alkoholowa
Majaczenie alkoholowe nie jest jedyną chorobą osób uzależnionych od alkoholu związaną z obecnością halucynacji. Długotrwałe narażenie mózgu na toksyczne działanie etanolu grozi rozwojem halucynozy alkoholowej – będącej typową psychozą wywołaną piciem.Jak często występuje?
Trudno ocenić częstość występowania tej choroby, a ostrożne szacunki mówią o 1–2% uzależnionych. Wiadomo natomiast, że u co piątego chorego ma ona charakter przewlekły i utrzymuje się wiele miesięcy.Jak się objawia?
Niezależnie od sytuacji, w jakiej wystąpiła po raz pierwszy, przewlekła halucynoza może utrzymywać się zarówno w okresach picia, jak i trzeźwości. W przeciwieństwie do delirium, omamy mają w tym przypadku charakter słuchowy, co oznacza, że chorzy słyszą nieistniejące głosy, nierzadko należące do znajomych osób. To, co mówią głosy, jest zwykle nieprzyjemne dla pacjenta i stwarza poczucie zagrożenia. Bywa, że głosy namawiają chorego do podejmowania różnych działań – mówi się wtedy, że omamy mają charakter imperatywny. Szczególnie niebezpieczne są sytuacje, gdy treścią halucynacji są głosy nakazujące popełnienie samobójstwa lub agresję wobec innych osób. Mogą się pojawiać również nieprawidłowe przekonania (czyli urojenia) dotyczące bezpieczeństwa oraz poczucie bycia obserwowanym i obmawianym.Zespół amnestyczny – zespół Korsakowa i encefalopatia Wernickego
Zespół amnestyczny jest chorobą spowodowaną długotrwałym i intensywnym piciem alkoholu, wynikającą ze stanu niedożywienia i głębokich niedoborów witaminowych.Jak często występuje?
Badania pośmiertne wskazują, że typowe dla tej choroby zmiany w mózgu stwierdza się u około 3% osób uzależnionych od alkoholu.Jak się objawia?
Głównym symptomem jest głębokie upośledzenie pamięci świeżej – czyli zapamiętywania i przywoływania nowych informacji. Chorzy stają się apatyczni, mają zaburzone poczucie czasu i nie potrafią prawidłowo przywoływać kolejności ostatnich wydarzeń. Braki w pamięci wypełniają fałszywymi treściami czyli konfabulacjami, a wspomnienia mieszają się im z teraźniejszością.Przyczyną zespołu Korsakowa jest, wynikający z intensywnego picia alkoholu, niedobór witaminy B1 (tiaminy). Witamina ta gorzej wchłania się z przewodu pokarmowego u osób pijących, ponadto alkohol zaburza powstawanie jej aktywnej formy w organizmie. Z tego samego powodu u chorych uzależnionych może rozwinąć się stan ciężkich zaburzeń neurologicznych w postaci encefalopatii Wernickego z zaburzeniami świadomości, czyli dezorientacją co do miejsca i czasu, niezbornym chodem, zaburzeniami czucia i kontrolowania ruchów, oczopląsem i drgawkami. Choroba ta może prowadzić do trwałych powikłań i śmierci.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
W przypadku stwierdzenia wymienionych objawów zespołu Korsakowa niezbędne jest zgłoszenie się do neurologa w celu przeprowadzenia ewentualnych badań dodatkowych i włączenia leczenia. Pojawienie się nagłych zaburzeń orientacji i logicznego kontaktu z chorym, drgawki i trudności w wykonywaniu ruchów wymaga niezwłocznego przewiezienia chorego do szpitala.Alkoholizm objawowy
Powszechna dostępność alkoholu sprawia, że jest on najczęstszym środkiem, po które sięga społeczeństwo w celu „samoleczenia” zaburzeń nastroju. W tym przypadku zarówno dorośli, jak i młodzież są jednakowo narażeni na możliwość uzależnienia się od niego. Osoby z zaburzeniami afektywnymi (nastroju, emocji, aktywności) popadają w nałóg picia, który „chwilowo” poprawia ich samopoczucie. Z czasem jednak dochodzi do pogarszania się nastroju i w najgorszym wypadku powoduje tendencje samobójcze. Dlatego tak ważne jest, aby chorzy z rozpoznaną depresją byli odpowiednio wcześnie objęci opieką lekarską i psychoterapeutyczną.
Bardzo duży odsetek ludzi, którzy nie są leczeni przeciwdepresyjnie, uzależnia się od alkoholu. Stanowi to ogromny problem, gdyż terapia musi być w tym momencie „podwójna”, tzn. nastawiona zarówno na zaburzenie afektywne, jak i na rozwijający się wtórnie zespół zależności alkoholowej.
Aby móc mówić w ogóle o depresji, muszą zostać spełnione odpowiednie warunki. Kryteria rozpoznania tego typu zaburzeń nastroju są uwzględnione w klasyfikacji ICD-10 (Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych). Podstawowymi opisywanymi objawami depresji są:
- obniżenie nastroju, z towarzyszącym często osłabieniem w wyrażaniu emocji,
- utrata zainteresowań lub niemożność cieszenia się życiem i rzeczami, które do tej pory sprawiały przyjemność (anhedonia),
- poczucie wyczerpania i utraty energii lub zwiększona męczliwość.
- zaburzeń snu (np. przerywany, nieefektywny sen),
- zaburzeń aktywności ruchowej (spowolnienie ruchowe),
- zaburzeń łaknienia i masy ciała (często zmniejszenie łaknienia i spadek masy ciała),
- zaburzeń toku myślenia (np. spowolnienie tempa myślenia),
- zaburzeń treści myślenia (np. urojenia winy, grzeszności, kary),
- tendencji samobójczych.
Pacjenci z „podwójnym” rozpoznaniem (tj. depresja z wtórnym ZZA) mają gorszy przebieg choroby i są dodatkowo obciążeni wysokim ryzykiem samobójstwa. Często wśród nich dochodzi do ciężkich zaburzeń w relacjach społeczno-zawodowych. Znacznie trudniej też osiąga się u nich sukces terapeutyczny, ponieważ niechętnie współpracują z lekarzem, a także nie są konsekwentni w regularnym przyjmowaniu leków. Chorzy przyjmują często leki przeciwdepresyjne i w dalszym ciągu spożywają alkohol. Tego typu zachowanie jest bardzo ryzykowne, gdyż powoduje wiele działań niepożądanych, a także zwiększa ryzyko zatrucia i problem lekooporności.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz